پارگی تاندون دست یک آسیب ناتوان کننده است که نه تنها ساختار دست بلکه عملکرد آن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. تصور کنید توانایی گرفتن، نوشتن یا حتی انجام فعالیت های اساسی روزانه را از دست داده اید. این صدمات، چه در اثر تروما یا شرایط پزشکی ایجاد شده باشند، نیازمند یک رویکرد چند رشتهای برای درمان هستند و فیزیوتراپی تخصصی دست نقشی محوری دارد. تاندون ها ماهیچه ها را به استخوان ها متصل می کنند و در حرکت دستها و توانایی آن ها برای انجام فعالیت های روزمره نقش مهمی دارد. در دست، دو نوع اصلی تاندون وجود دارد: تاندون های خم کننده، که به شما اجازه می دهد انگشتان خود را خم کنید، و تاندون های اکستانسور که مسئول صاف کردن آنها هستند. پارگی تاندون دست که ممکن است در هریک از این تاندونها رخ دهد ، میتواند ناشی از بریدگی با اجسام تیز، کشیدگی بیش از حد یا یک مشکل اساسی سلامتی مانند آرتریت باشد.
اولین علامت پارگی تاندون دست اغلب یک درد شدید و به دنبال آن تورم و ناتوانی در حرکت دادن انگشت آسیب دیده است. معاینه فیزیکی معمولاً می تواند آسیب را شناسایی کند، اما ابزارهای تصویربرداری مانند سونوگرافی و اسکن MRI تصویر واضح تری از میزان آسیب ارائه می دهند.
علل و عوامل خطر پارگی تاندون دست
آسیب های تروماتیک
حوادث مربوط به چاقو، شیشه شکسته یا ماشین آلات از علل اصلی پارگی تاندون هستند. چنین صدماتی اغلب از طریق پوست بریده می شود و در این فرآیند به تاندون ها آسیب می رساند.
استفاده بیش از حد و فشار مکرر
فعالیتهایی که فشار مکرر به دستها وارد میکنند، مانند تایپ کردن یا بلند کردن اجسام سنگین، میتوانند به مرور زمان تاندونها را ضعیف کرده و آنها را مستعد پارگی کنند.
شرایط پزشکی
بیماری های مزمن، به ویژه آرتریت روماتوئید، می توانند قدرت تاندون را کاهش دهند. به طور مشابه، دیابت می تواند بهبود تاندون را به تاخیر بیندازد و احتمال پارگی را افزایش دهد.
عوامل خطر
مشاغل خاص (مانند سرآشپز، مکانیک)، ورزش (به عنوان مثال، صخره نوردی، ژیمناستیک)، و حتی افزایش سن از عوامل خطر مهم هستند. همانطور که تاندون ها با افزایش سن خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند، آسیب پذیرتر می شوند.
گزینه های درمانی برای پارگی تاندون دست
مداخله جراحی
در بیشتر موارد، جراحی درمان اولیه برای پارگی تاندون است. بسته به شدت، جراح ممکن است انتهای پاره شده را به هم بخیه بزند یا از پیوند استفاده کند.
رویکردهای غیر جراحی
برای پارگی جزئی، بیحرکتی با استفاده از آتل یا گچ، همراه با داروهای ضد التهابی میتواند کافی باشد.
برنامه های درمانی شخصی
سفر هر بیمار متفاوت است. سن، سلامت کلی و عوامل سبک زندگی همگی بر انتخاب درمان تأثیر می گذارند.
نقش فیزیوتراپی در توانبخشی
فیزیوتراپی سنگ بنای بهبودی پس از پارگی تاندون دست است. هدف آن بازیابی عملکرد، جلوگیری از سفتی و اطمینان از بازیابی قدرت تاندون ها است. فیزیوتراپیستها تمرینهای متناسبی را ایجاد میکنند که به تدریج حرکت را مجدداً معرفی میکنند و بدون به خطر انداختن بهبودی، قدرت را افزایش میدهند.
مراحل توانبخشی فیزیوتراپی
فاز اولیه
تمرکز بر کاهش درد و التهاب با استفاده از کمپرس یخ، ماساژ ملایم و داروهای خاص است.
فاز میانی
تمرینات تدریجی، مانند کشش انگشت و حرکات سبک گرفتن، برای بازیابی دامنه حرکتی معرفی می شوند.
فاز پیشرفته
تمرینات تقویتی، مانند باندهای مقاومتی و کارهای تحمل وزن، به آماده سازی دست برای فعالیت های روزانه کمک می کند.
مزایای فیزیوتراپی در توانبخشی پارگی تاندون دست
کاهش درد و التهاب
تکنیکهای دستی: فیزیوتراپیست با استفاده از تکنیکهای دستی مانند ماساژ، مانیپولاسیون و موبیلیزاسیون به کاهش درد و التهاب در ناحیه آسیبدیده کمک میکند.
مدالیتههای درمانی: استفاده از دستگاههای التراسونیک، لیزر درمانی و جریانهای الکتریکی نیز میتواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
افزایش دامنه حرکتی
تمرینات کششی: تمرینات کششی هدفمند به افزایش دامنه حرکتی مفاصل انگشتان و مچ دست کمک میکنند و از ایجاد چسبندگی در تاندون جلوگیری میکنند.
تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی عضلات اطراف مفاصل به بهبود قدرت و کنترل حرکتی کمک میکنند.
تسریع روند بهبودی
بهبود گردش خون: فیزیوتراپی با افزایش گردش خون در ناحیه آسیبدیده به تغذیه بهتر بافتها و تسریع روند ترمیم کمک میکند.
تقویت بافت اسکار: تمرینات خاص و تکنیکهای دستی به بهبود کیفیت بافت اسکار و کاهش چسبندگی آن کمک میکنند.
بازگشت به فعالیتهای روزمره
برنامهریزی تمرینات هدفمند: فیزیوتراپیست با طراحی برنامههای تمرینی متناسب با نیازهای فردی، به بیمار کمک میکند تا به تدریج به فعالیتهای روزمره خود بازگردد.
آموزش تکنیکهای صحیح استفاده از دست: فیزیوتراپیست به بیمار آموزش میدهد که چگونه از دست خود به طور صحیح و ایمن استفاده کند تا از آسیب مجدد جلوگیری شود.
سوالات متداول
میانگین زمان بهبودی برای پارگی تاندون دست چقدر است؟
بهبودی معمولاً 3 تا 6 ماه طول می کشد، بسته به شدت و رعایت فیزیوتراپی.
آیا پارگی تاندون دست بدون جراحی بهبود می یابد؟
پارگی های جزئی ممکن است با بی حرکتی و فیزیوتراپی بهبود یابد، اما پارگی کامل معمولاً نیاز به جراحی دارد.
چه مدت بعد از جراحی باید فیزیوتراپی را شروع کنم؟
فیزیوتراپی اغلب 2 تا 3 هفته پس از جراحی، زمانی که مرحله اولیه بهبودی تثبیت شد، شروع می شود.
آیا پارگی تاندون دست عوارض طولانی مدتی دارد؟
سفتی، کاهش دامنه حرکتی و تشکیل بافت اسکار ممکن است، اما فیزیوتراپی به حداقل رساندن این موارد کمک می کند.
چگونه می توانم از آسیب های تاندون در آینده جلوگیری کنم؟
روی تمرینات ارگونومیک، تمرینات تقویت کننده دست و اجتناب از فشارهای مکرر تمرکز کنید.